Enerji sektörüne yönelik nükleer düzenlemeler ve YEKA yarışmaları gibi birçok yasa değişiklikleri meclis tarafından kabul edildi

Yeni yasal düzenlemeler, maden ruhsatlarına ilişkin raporlama yükümlülüklerinde değişiklikler getiriyor. Artık sadece "IV. Grup" maden işletme ruhsatları için Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu (UMREK) koduna göre raporlama zorunlu olacak. Diğer maden grupları için bu yükümlülük ve taksir yaptırımı kaldırılmış durumda. Bu değişiklik ise 28 Şubat 2024 tarihinden geçerli olacak.

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, arama ruhsatı aldığı madenler için UMREK koduna göre rapor hazırlama zorunluluğundan muaf olacak. Bunun yerine, MTA tarafından hazırlanan raporlarla buluculuk hakkını kazanabilecek.

Ayrıca içme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar, sulak alanlar ve Kıyı Kanunu kapsamındaki alanlar dışında kalan denizler, baraj gölleri, suni göller ve tabii göllerin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen bölgelerinde imar planı yapılmaksızın yenilenebilir enerji üretim santralleri kurulabilecek.

Benzer şekilde içme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar ve sulak alanlar ile yasa kapsamındaki kıyı ve sahil şeritleri dışında kalan baraj gölleri, suni göller ve tabii göllerde imar planı yapılmaksızın, Elektrik Piyasası Kanunu’na göre hidrolik kaynaklara dayalı önlisans veya üretim lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından yenilenebilir enerji kaynağına dayalı birden çok kaynaklı üretim tesisi kurulabilecek. Bu alanlarda ayrıca tarımsal sulama amaçlı tesislerin elektrik ihtiyacını karşılamak için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü veya sulama birlikleri tarafından yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi kurulabilecek.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJELERİNİN DESTEKLENMESİ:

Enerji verimliliği projelerinin desteklenmesine yönelik değişiklikler de öne çıkıyor. Buna göre, enerji verimliliğini artırmak amacıyla hazırlanan projeler, Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda belirli bir oranda desteklenecek. Bu destekler hibe veya faiz desteği şeklinde sağlanacak ve her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak.

Geçici süreli elektrik enerjisi talepleri için de yeni düzenlemeler getiriliyor. Olağanüstü hal kararı alınan veya genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde elektrik hizmetlerinin kesintisiz sağlanabilmesi için geçici süreli elektrik enerjisi talepleri, belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde karşılanabilecek. Elektrik dağıtım tesisleri veya nakil hatlarına ilişkin irtifak alanı, en düşük yaklaşım mesafesi, iletkenin salınım mesafesi ve direkler arası uzaklık gibi faktörler dikkate alınarak belirlenecek.

YEKA YARIŞMALARI:

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’da yapılan değişiklikle, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) yarışmalarına ilişkin usul ve esaslar, ilgili yarışma şartnamesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenecek. Yarışma sonucunda oluşan fiyat veya bedel, yarışma şartnamesinde belirlenecek süre boyunca YEK Destekleme Mekanizması kapsamında değerlendirilecek.

Lisanssız üretim faaliyeti kapsamındaki tesislerin 10 yıllık süresini doldurması durumunda, talep halinde ve belirlenen lisans alma bedeli ile lisans süresi boyunca elektrik piyasasında oluşan saatlik piyasa takas fiyatı ile güncel YEK Destekleme Mekanizması fiyatı arasındaki farkı ödeyerek lisanslı üretim faaliyetine geçebilecekler.

Bu kapsamdaki başvurular için uygulanacak lisans alma bedeli, lisans süresi ve lisanslı üretim faaliyetine geçiş ile ilgili diğer detaylar EPDK tarafından belirlenecek.

Lisanssız üretime devam edecek tesislerin, ürettikleri fazla elektrik enerjisi için uygulanacak fiyat ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

DOĞALGAZIN SIVILAŞTIRILMASI:

Doğalgazın sıvılaştırılmasına ilişkin olarak ise, Türkiye’nin doğalgazda ticaret merkezi olma hedefleri çerçevesinde yerli üretim doğalgazın ve ithal edilen doğalgazın sıvılaştırılarak dünya piyasalarına LNG olarak pazarlanabilmesi amaçlanıyor. Yüzen LNG tesislerinin işletilmesi ve yer değişikliği ile ilgili istisnalar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görüşü alınarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenecek.

Mevcut depolama tesisleri, kapasite artışları veya yeni tesislerin düzenlemelerin sisteme erişime ilişkin hükümlerinden muaf tutulabilecek. Yurt içinde üretilen veya ithal edilen doğalgazın sıvılaştırılarak yurt dışına ihraç edilmesi ya da yeniden satışı amacıyla kurulacak sıvılaştırma tesislerini işletecek tüzel kişilerin lisans almaları gerekecek.

GEÇİCİ SÜRELİ ELEKTRİK ENERJİSİ TALEPLERİ:

Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, olağanüstü hal ilan edilen veya genel hayata etkili afet bölgeleri olarak belirlenen yerlerde, elektrik hizmetlerinin sürekli olarak sağlanabilmesi için geçici süreli elektrik enerjisi talepleri, Kurul kararı ile belirlenen prosedürler doğrultusunda karşılanabilecek.

Elektrik dağıtım tesisleri veya nakil hatlarına ilişkin irtifak alanı, en düşük yaklaşım mesafesi, iletkenin salınım mesafesi ve direkler arası uzaklık gibi faktörler, ilgili mevzuata uygun şekilde belirlenecek. Bu düzenleme ile fahiş kamulaştırma bedellerinin önlenebilmesi ve kamu kaynaklarının verimli kullanılması amaçlanıyor.

Yenilenebilir enerji kaynak alanları için düzenlenen yarışmalar sonucunda sözleşme imzalayanlar dışında, yeni düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce mevcut olan üretim lisanslarını, ön lisanslarını veya lisans başvurularını sonlandırmak veya kurulu güç düşürmek isteyen tüzel kişilerin 2 ay içinde Kuruma başvurmaları halinde, başvuruları sonuçlandırılarak veya tadil edilerek sundukları teminatlar kısmen ya da tamamen iade edilecek.

Yarışmalar sonucunda imzalanan sözleşmelerini iptal etmek isteyen tüzel kişilerin, yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde Bakanlığa başvurmaları durumunda, tüm hak ve yükümlülükleri sona erecek, başvuruları sonuçlandırılacak ve Bakanlık ile Kuruma verdikleri teminatlar iade edilecek.

Nükleer Düzenleme Kanunu’nda yapılan değişiklikle, nükleer madde taşıyan kişinin talebi, nükleer tesis işletenin onayı ve Nükleer Düzenleme Kurumunun kararı ile, taşıyıcının sorumlu olabilmesine izin veriliyor. Bu kapsamda, işleten, nükleer maddelerin taşınması için gerekli sigorta veya teminat yükümlülüğünü Kurumun onayı ile taşıyıcıya devredebilecek. Yükümlülüğü devralan taşıyıcı, düzenlemeler doğrultusunda işleten olarak sorumluluk üstlenecek.

TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ, teklifin kabul edilmesinin ardından, birleşimi sonlandırarak 7 Mayıs Salı günü saat 15.00’te tekrar toplanmak üzere gündemi kapattı.