Avrupa’da başıboş köpek sorunu kapasiteli barınaklar, caydırıcı cezalar ve kısırlaştırma ile çözüldü

Dünyada her yıl yaklaşık 35 bin insanın başıboş sokak köpekleri saldırı sonucunda öldüğü rapor edildi. Türkiye'de son zamanlarda artan başıboş köpek sorunu nedeniyle meydana gelen ölümler hükümeti harekete geçirdi. Başıboş köpek sorunu düzenlemesi için gözler Meclis'te. Avrupa ise başıboş köpek sorununda ipin ucunu oldukça sıkı tuttu. Köpeklerin kimliklendirilmesi, köpeklerin kısırlaştırılması, sokak hayvanları için tam kapasiteli barınaklar inşa edilmesi, işlevsel hayvan koruma yasaları sağlanması ve caydırıcı cezai düzenlemeler sorunun çözümünde etkili oldu. 

Başıboş köpek düzenlemesi için gözler Meclis’te.

Türkiye’nin artık milli güvenlik sorunu haline gelen başıboş köpek sorunu hakkında AK Parti harekete geçmişti.

Başıboş köpek sorunu, köpeklerin kontrolsüzce sokağa terkedilmesi veya sokaklarda çoğalmalarından ötürü artan köpek saldırısı, hijyen, güvenlik ve trafik kazalarından dolayı son zamanların birinci gündem maddesi oldu.

TÜRKİYE’DE TAM 4 MİLYON SOKAK KÖPEĞİ VAR

Söz konusu sorun hayvan sevgisi üzerinden ele alınamayacak kadar sosyal sorun haline geldi.

2000’lerden bu yana artarak devam eden başıboş köpek sorunu için  2004 yılında 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ile köpeklerin toplatılması yasaklanmıştı.

Dünyada her yıl yaklaşık 35 bin insanın başıboş sokak köpekleri saldırı sonucunda öldüğü rapor edildi. Sadece kuduz kaynaklı ölümler  ise 40-70 bin civarında.

Türkiye’de Mart 2022’den Aralık 2023’e başıboş yaşayan köpeklerden kaynaklı ısırılma, kuduz, trafik kazası gibi nedenlerle 92 kişi hayatını kaybetti.

Başıboş sokak köpeklerinin insan dışında çok sayıda diğer canlılara da zarar verdiği raporlandı.

Çiftlik hayvanına saldırıp telef eden sokak köpeklerine örnek olarak Adıyaman’da sadece bir çiftlikte 280 tavuğu başıboş sokak köpekleri telef etti.

2021 yılı verilerine göre 1053 kümes hayvanı, 3 büyükbaş hayvan, 3 at başıboş sokak köpekleri tarafından öldürüldü.

TÜRKİYE’DE 350 BİN KÖPEK KISIRLAŞTIRILABİLİYOR

Türkiye’de 1 yılda ise en fazla 350 bin köpek kısırlaştırılabiliyor.

Bu şartlar altında yasal sorumlular olan belediyeler çözüm üretmek için çabalıyor.

Barınak zorunluluğu gibi gündeme gelen çözümler yetersiz kalıyor.

Kamuoyu ise başıboş köpek sorununda adeta ikiye bölünmüş durumda. Sosyal sorun halini alan başıboş köpekler için çözüm adımları tartışılıyor.

Köpekler için insanlardan uzak tutma, sahiplenme ve bakım, uyutma, kısırlaştırma ve itlaf gibi yöntemlerde gündeme geldi.

Tek başına yaşayan bir varlık olmayan İnsanoğlu başka canlılar ile hayatını sürdürmek zorunda. Peki, başıboş köpek sorunu nasıl çözülür? Sokak köpekleri neden toplanmıyor?

AVRUPA’DA KÖPEK SORUNU NASIL ÇÖZÜLDÜ?

Bu gibi soruların cevabı hala Türkiye’de tartışılırken gelin birlikte Avrupa’nın söz konusu soruna nasıl çözüm bulduğuna bakalım.

Avrupa başıboş köpek sorununda ipin ucunu oldukça sıkı tuttu.

Köpeklerin kimliklendirilmesi, köpeklerin kısırlaştırılması, sokak hayvanları için tam kapasiteli barınaklar inşa edilmesi, işlevsel hayvan koruma yasaları sağlanması ve caydırıcı cezai düzenlemeler sorunun çözümünde etkili oldu.

Avrupa ülkelerinde sıkı yasal düzenlemelerle yerleşim yerlerinde sahipsiz hayvanlara rastlamak neredeyse imkansız.

Başıboş sokak köpekleri sorununun çözüm yolları için örnek teşkil edecek Avrupa ülkeleri ve çalışmaları Anadolu Ajansı şöyle derledi;

BELÇİKA SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Köpeklere 1998’den bu yana çip takma zorunluluğu getirdi.
• Barınaklar inşa etti. Sahipli olmayan her hayvan barınaklara yerleştirildi.
• Barınağa götürülen ve ilk 15 gün boyunca sahiplerine ulaşılamayan köpekler, sahiplendirilecek hayvan kategorisine alınır.
• Hayvanlar sadece tıbbi nedenlerle uyutuluyor.
• Evcil hayvanını sokağa terk etmenin cezası hapis veya para olarak uygulanıyor.

ALMANYA SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Köpek sahibi olmak vergiye tabi tutuluyor. Toplanan vergiler barınaklara harcanıyor.
• Sokakta görülen sahipsiz hayvanlar, polise ihbar edildikten sonra ekipler tarafından yakalanarak barınaklara götürülüyor.
• Barınaklar inşa etti. Sahipli olmayan her hayvan barınaklara yerleştirildi.
• Barınağa götürülen hayvanlar 6 ay boyunca burada tutuluyor.
• Alman Hayvan Refahı Yasası uyarınca ağır hastalık yaşamadığı sürece hayvanlar uyutulmuyor.

İSVEÇ SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Tüm köpeklere çip zorunlu.
• Köpek barınakları ömür boyu hizmet veriyor.
• Hastalıktan acı çeken ya da insanlara zarar veren köpekler izinle uyutuluyor.

İNGİLTERE SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Köpeklere mikroçip takmak zorunlu.
• Barınağa getirilen sahipsiz hayvanın bir hafta boyunca sahibi aranıyor.
• Sahibine ulaşılamayan, bir dernek barınağına alınamayan ya da sahiplenilmeyenler uyutuluyor.

FRANSA SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Evcil hayvanlarını sokağa bırakanlar 3 yıl hapis ve 45 binavro para cezası alıyor.
• Başıboş hayvanlar bakım merkezleri ve barınaklarda sahiplendiriliyor.
• Sahiplendirilmeyen hayvanlar uyutulabiliyor.

İSPANYA SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Evcil hayvanlara çip takılması ve profesyonel kişilerce yasal şekilde çiftleştirilmeyen hayvanların kısırlaştırılması zorunlu.
• Hayvanlarını sokağa bırakanlara on binlerce avro para cezası veriliyor.
• Barınağa götürülen hayvan aşılanıp kısırlaştırılıyor.

İTALYA SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Sokaktaki başıboş hayvanlar toplanarak sağlık kontrolünden geçiriliyor ve sahibine ulaşılmaya çalışılıyor.
• Sahibi bulunmayanlar barınaklara gönderiliyor.
• Sahiplendirilmeyenler barınaklarda kalmaya devam ediyor.
• Agresiflik durumu olanlar uyutulabiliyor.

İSVİÇRE SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Sahipsiz hayvanlar barınaklara alınıyor ve sahiplendirilebiliyor.
• Sahiplendirilemeyen hayvanlar uyutulmuyor.

YUNANİSTAN SAHİPSİZ HAYVAN SORUNU

• Evcil hayvanlar için nüfus kaydı oluşturuluyor.
• Hayvanların sadece bir kez yavrulamalarına izin veriliyor.
• Sahipsiz hayvanlar toplanıp kısırlaştırılıyor.
• Hayvanlar 3 ay barınakta sahiplendirilmeyi bekliyor.
• Sahiplendirilemeyenler tekrar doğal alanlarına bırakılıyor.