Türkler neden yeraltında yaşadı? Kaymaklı Yeraltı Şehri 2023’te en çok ziyaret edilen yer oldu
MÖ 8-7. yüzyıllarda yapımına başlanılan kent, Türkiye'de büyük ilgi uyandırıyor. Yeraltı şehirleri Kapadokya bölgesinin en önemli zenginliklerinden biriyken her sene turistler tarafından ziyaretçi akımına uğruyor. İnsanların neden yeraltı şehirlerinde kaldıklarının sebebi de merak konusu oldu.
Çok uzun yıllardan beridir var olan yeraltı şehirleri günümüzde merakla araştırılıyor. Kapadokya’nın en bilindik yeraltı şehirleri arasında Mazı Yeraltı Şehri ve Kaymaklı Yeraltı Şehri yer alıyor.
Kaymaklı Yeraltı Şehri, Nevşehir’e 20 km uzaklıkta olurken, 1964 senesinde ziyarete açıldı. İlk katının Hititler Dönemi’nde yapıldığı şehir 8 kattan oluşuyor.
1963 senesinde bir kişi, Nevşehir’de bodrumda yer alan duvarı yıkmasıyla içerisinde ahır, okul gibi yaşam alanlarının olduğu ve 18 kat derinlikte olan Derinkuyu şehrini keşfetti. Tahmini olarak 20.000 kişinin yaşadığı bu alanda çalışmalar yürütüldü. Şehirde 445 kilometrelik tüneller yer alırken havalandırma bacaları da yer almıştı.
O zamanların insanlarının yumuşak kayaları sık kullanmasının sebebinin yiyeceklerini serin bir alanda tutmak için kullandıkları tahmin ediliyor. Bu büyüleyici yeraltı şehri Derinkuyu, Kaymaklı Yeraltına Şehri’ne bağlanıyordu.
Derinkuyu’ya göre daha az insanın yaşam alanı olduğu düşünülen şehrin 3000 nüfusa sahip olduğu tahmin ediliyor. En üst katta ahır yer alırken ikinci katta kilise ve mezarlık gibi alanların bulunduğu bilinirken üçüncü katta mutfak vardı. Çeşitli depolama ve şarap yapımı malzemelerinin yer aldığı kat olarak biliniyor.
Büyük kayaların varlığı da sorgulanırken ne için kullanıldı sorusu gündeme gelmişti. Büyük kayaları, düşmanların şehre girişini önlemek amacıyla kullanıldığı tahmin ediliyor.
Ev inşa edecek eşyaların bulunmaması sebebiyle insanlar yaz aylarında sıcaktan kaçabilmek, kış aylarında soğuktan korunabilmek amacıyla yeraltında yaşamı tercih etti. Kapadokya’da yer alan şehirlerin tercih edilmesi sebebi ise hem savaştan korunmak hem de iklime uygun yaşam alanı inşa edebilmek oldu.
Will Hunt, orada yaşayan insanlaırn coğrafi olarak stratejik bir konumda olduğunu belirtirken genellikle savaş esnasında tehlikeden kaçmak için yeraltını tercih ettiklerini ve kısa süreli olarak orada yaşadıklarını söyledi. Bölgenin savaş tehlikesi ile karşı karşıya kalması halinde bu yeraltı şehirleri sığınacak alan oluyordu.
30.000 kişinin yaşayabileceği alanlara Yeraltı Şehri denirken daha az alana sahip olanlara Yeraltı Köyü denmektedir.
2023 senesinde Kapadokya, 4 Milyon 826 bin 662 ziyaretçi sayısı ile en çok ziyaret edilen turistik yerler arasında yer aldı. Ziyaretler yaz – kış devam ederken yerli ve yabancı turistler büyük ilgiyle gezi düzenliyor.
Kaymaklı Yeraltı Şehri 559 bin 527 yerli yabancı ziyaretçi ile en sık ziyaretçi alan yer oldu.
Nevşehir Turist Rehberleri Odası Başkanı Özay Onur, bu gizemli şehirler için şu sözleri söylemişti:
“Kapadokya’da, yerin altını gezersiniz, yüzeyi gezersiniz ve gökyüzüne çıkarsınız. Dünyada üçünün bir arada olduğu tek yer Kapadokya’dır. Yer altı şehirlerinin Hititler döneminden beri kullanıldığını görüyoruz. Bölgede kaç yer altı şehri bulunduğunu bilmiyoruz. Çünkü henüz hepsini keşfedemedik. 20’si bulundu ama 6 yer altı şehri gezilebiliyor. İçerideki sıcaklık yılın her dönemi 16-18 derece arasında. Geçmişte saklanma alanı olarak kullanılmış.
Yer altı şehirlerinde bir yaşanmışlık var. Bunların yoğun olduğu dünyada başka bir yer yok. En az iki ziyaretçiden birinin mutlaka yer altı şehirlerini gezdiğini biliyoruz. Yer altı şehirlerinin şimdilik yüzde 10’u gezilebiliyor. Çünkü zamanla erozyona uğramış, geçiş kapıları kapalı olduğu için belirli noktalar gezilebiliyor.”